Vòng quay hàng tồn kho là gì? Cách tối ưu và ví dụ thực tế

Trong kinh doanh, hàng tồn kho giống như “tiền đang ngủ yên” trong kho. Nếu tồn kho quá nhiều, doanh nghiệp bị chôn vốn; ngược lại, nếu tồn kho quá ít, bạn có thể mất cơ hội bán hàng. Để đánh giá hiệu quả trong quản lý hàng hóa, chỉ số vòng quay hàng tồn kho (Inventory Turnover Ratio) ra đời và được sử dụng rộng rãi trong mọi loại hình doanh nghiệp — từ bán lẻ, sản xuất cho đến thương mại điện tử.

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu vòng quay hàng tồn kho là gì, cách tính, ý nghĩa, và bí quyết tối ưu chỉ số này để tăng lợi nhuận, giảm rủi ro tồn đọng hàng hóa.

1. Vòng quay hàng tồn kho là gì?

Vòng quay hàng tồn kho (Inventory Turnover) là chỉ số phản ánh số lần hàng hóa trong kho được bán ra và thay mới trong một khoảng thời gian nhất định (thường là một năm).

Chỉ số này cho biết doanh nghiệp quản lý hàng tồn kho hiệu quả đến mức nào, có tồn kho dư thừa hay không.

Công thức tính:

​​

Trong đó:

– Giá vốn hàng bán (COGS): chi phí sản xuất hoặc mua hàng đã bán ra trong kỳ.

– Hàng tồn kho bình quân = (Tồn đầu kỳ + Tồn cuối kỳ) / 2.

Ví dụ thực tế:

Một cửa hàng thời trang có:

– Giá vốn hàng bán trong năm: 1.000.000.000 VNĐ

– Hàng tồn đầu kỳ: 200.000.000 VNĐ

– Hàng tồn cuối kỳ: 300.000.000 VNĐ

→ Hàng tồn bình quân = (200.000.000 + 300.000.000) / 2 = 250.000.000 VNĐ

→ Vòng quay hàng tồn kho = 1.000.000.000 / 250.000.000 = 4 lần/năm

Điều này có nghĩa: Trung bình trong năm, kho hàng được “xoay vòng” 4 lần – tức là hàng được nhập và bán hết khoảng mỗi 3 tháng một lần.

2. Ý nghĩa của chỉ số vòng quay hàng tồn kho

Chỉ số vòng quay tồn kho giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu quả quản trị hàng hóa và sức tiêu thụ sản phẩm.

– Vòng quay cao → Hàng bán chạy, tồn kho ít, luân chuyển vốn nhanh.

– Vòng quay thấp → Hàng bán chậm, dễ ứ đọng, chiếm diện tích kho, tốn chi phí lưu trữ.

Tùy lĩnh vực, mức vòng quay lý tưởng khác nhau:

Một vòng quay quá cao đôi khi cũng không tốt – có thể là do thiếu hàng, dự báo sai nhu cầu, gây mất doanh thu vì không đủ hàng để bán.

3. Cách tối ưu vòng quay hàng tồn kho hiệu quả

Để cải thiện vòng quay tồn kho, doanh nghiệp cần kết hợp quản lý dữ liệu – dự báo nhu cầu – tối ưu quy trình nhập xuất kho. Dưới đây là 5 bí quyết được nhiều nhà quản trị áp dụng thành công:

3.1. Dự báo nhu cầu chính xác

Sử dụng dữ liệu bán hàng quá khứ để phân tích xu hướng, mùa vụ, hành vi khách hàng, từ đó dự đoán lượng hàng cần nhập hợp lý.
→ Tránh nhập dư thừa gây tồn đọng hoặc thiếu hàng trong mùa cao điểm.

3.2. Tối ưu danh mục sản phẩm (Product Mix)

Không phải mặt hàng nào cũng cần dự trữ nhiều. Hãy xác định:

– Sản phẩm bán chạy (nên nhập số lượng lớn hơn).

– Sản phẩm bán chậm (giảm nhập hoặc ngừng kinh doanh).

Thường xuyên đánh giá vòng đời sản phẩm giúp bạn loại bỏ hàng lỗi thời, tăng tỷ lệ vòng quay.

>>> Xem thêm: Chiến lược 4P trong Marketing là gì?

3.3. Kiểm soát tồn kho theo thời gian thực

Doanh nghiệp nên dùng phần mềm quản lý kho hàng tự động, giúp cập nhật dữ liệu nhập – xuất – tồn theo thời gian thực, tránh sai lệch sổ sách.

Việc theo dõi tồn kho thủ công bằng Excel dễ gây:

– Nhập sai số liệu.

– Không phát hiện hàng tồn ảo.

– Mất đơn hoặc giao nhầm hàng.

3.4. Xây dựng chính sách khuyến mãi để đẩy hàng tồn

Khi phát hiện hàng bán chậm, bạn có thể triển khai:

– Flash sale, giảm giá theo combo.

– Tặng kèm sản phẩm phụ.

– Xả hàng định kỳ để giải phóng kho, thu hồi vốn nhanh.

3.5. Ứng dụng phần mềm quản lý bán hàng Abit để tự động hóa tồn kho

Phần mềm Abit.vn được nhiều chủ shop, doanh nghiệp bán lẻ sử dụng để kiểm soát kho hàng thông minh và tối ưu vòng quay tồn kho.

Tính năng nổi bật của Abit:

– Tự động đồng bộ tồn kho giữa cửa hàng, sàn TMĐT (Shopee, Lazada, TikTok Shop,…).

– Báo cáo tồn kho, hàng sắp hết, hàng bán chạy – chậm bán theo thời gian thực.

– Theo dõi tự động, giúp bạn biết sản phẩm nào cần nhập thêm hoặc giảm bớt.

– Kết nối dữ liệu bán hàng – đơn hàng – vận chuyển, giúp kiểm soát toàn chuỗi cung ứng chỉ trong một hệ thống.

Nhờ đó, doanh nghiệp có thể giảm đến 40% lượng hàng tồn, tăng vòng quay nhanh hơn và giải phóng dòng tiền hiệu quả.

4. Ví dụ tối ưu vòng quay tồn kho với Abit

Một cửa hàng mỹ phẩm sử dụng Abit để quản lý 500 mã hàng.
Sau 3 tháng áp dụng tính năng cảnh báo tồn kho và tự động nhập hàng theo ngưỡng, vòng quay tồn kho tăng từ 4 lần/năm lên 7 lần/năm, giảm 25% chi phí lưu kho.

Kết quả:

– Dòng tiền quay nhanh hơn.

– Hàng cũ không bị tồn đọng.

– Doanh thu tăng nhờ sản phẩm luôn sẵn hàng.

5. Kết luận

Vòng quay hàng tồn kho là chỉ số cực kỳ quan trọng giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu quả quản lý hàng hóa và tối ưu dòng tiền.
Khi hiểu đúng và biết cách tối ưu, bạn có thể giảm tồn, tăng doanh thu và duy trì lợi nhuận ổn định.

Thay vì kiểm soát thủ công, hãy ứng dụng phần mềm quản lý bán hàng Abit để:

– Theo dõi tồn kho tự động, chính xác theo thời gian thực.

– Nắm rõ hiệu suất từng sản phẩm.

– Tăng vòng quay tồn kho nhanh hơn mà không cần tốn công tính toán.

Trải nghiệm miễn phí phần mềm tại Abit.vn để nâng cao hiệu quả vận hành và quản lý kho thông minh hơn ngay hôm nay!